Страница:Дернбург. Пандекты. Т. I (1906).djvu/400

Эта страница была вычитана
— 385 —

ках; но мало-помалу стали расширять ее применение, так что наконец она утратила свойственное ей исключительное значение.

1. Эдикт обещал in integrum restitutio против сделок — gesta — несовершеннолетних с третьими лицами[1]; последовательно она допускалась и претив односторонних волеизъявлений таких лиц, наконец и против упущений[2].

Исходной точкой при установлении in integrum restitutio было желание защитить несовершеннолетних от умышленной эксплуатации со стороны третьих лиц.

Впрочем этот принцип не удержался; несовершеннолетние не должны были терпеть ущерба и вследствие свойственного их возрасту легкомыслия и неопытности[3]. Правда, они не пользовались защитой против убытков, вызванных несчастным случаем[4]. Если же несовершеннолетний приступал к делу по существу выгодному, но вместе с тем рискованному, и терпел крушение оттого, что не мог его завершить с достаточною быстротой, то in integrum restitutio все-таки допускалась[5].

In integrum restitutio не исключается и тем обстоятельством, что несовершеннолетний действовал с согласия своего попечителя.


  1. L. 1, § 1. D. de minoribus. 4. 4: Praetor edicit: „Quod cum minore quam viginti quinque annis natu gestum esse dicetur, uti quaeque res erit animadvertam“. Относительно gestum’а см. l. 7, pr. след, D. de minoribus. 4. 4; l. 9, 11. D. eod.
  2. L. 8. C. de in integrum rest. 2. 21.
  3. L. 1, pr. D. h. t. 4. 4; l. 5, pr. C. de in integrum rest. 2. 21. Diocletianus et Maximianus: Minoribus in integrum restitutio, in quibus se captos probare possunt, etsi dolus adversarii non probetur, competit. l. 3, § 7. D. h. t. 4. 4.
  4. L. 11, § 4. D. h. t. 4. 4. Ulpianus libro 11 ad edictum. Item non restituetur, qui sobrie rem suam administrans occasione damni non inconsulte accidentis, sed fato velit restitui: nec enim eventus damni restitutionem indulget, sed inconsulta facilitas… unde Marcellus apud Julianum notat, si minor sibi servum necessarium comparaverit, mox decesserit, non debere eum restitui: neque enim captus est emendo sibi rem pernecessariam, licet mortalem.
  5. L. 11, § 5. D. h. t. 4. 4. Ulpianus libro 11 ad edictum. Si locupleti heres extitit et subito hereditas lapsa sit (puta praedia fuerunt quae chasmate perierunt, insulae exustae sunt, servi fugerunt aut decesserunt.): Julianus quidem libro 46 sic loquitur, quasi possit minor in integrum restitui. Marcellus autem apud Julianum notat cessare in integrum restitutionem: neque enim aetatis lubrico captus est adeundo locupletem hereditatem, et quod fato contingit, cuivis patrifamilias quamvis diligentissimo possit contingere. sed haec res adferre potest restitutionem minori, si adiit hereditatem, in qua res erant multae mortales vel praedia urbana, aes autem alienum grave, quod non prospexit posse evenire, ut demoriantur mancipia, praedia ruant, vel quod non cito distraxerit haec, quae multis casibus obnoxia sunt.
25